Een klein wonder

Een wonder is volgens wikipedia een zeer indrukwekkende en rationeel onverklaarbare gebeurtenis. Voor mij is een wonder het summum van menselijke hoop. In de meeste gevallen is het een totaal onverwacht antwoord op hopeloze hoop. De onuitputtelijke kracht van de hoop is een van de meest bijzondere eigenschappen van de mens. Al ziet de situatie er barslecht uit, toch hoop je op een goede afloop. Is een geliefde terminaal ziek, dan blijf je hopen op een medisch wonder. Je gaat 's avonds naar huis en beeld je in dat de zieke de volgende morgen aan de betere hand is. Maar de realiteit ontnuchtert je, al is het maar voor even. De volgende avond grijp je terug naar de fles vol hoop. Je bent eraan verslaafd. En niemand wil ontwennen. Want dan zou je misschien wel je levenswil verliezen. Mensen zonder hoop zijn vaak lege omhulsels.

Het kleine wonder dat zich hier heeft voltrokken is niet de arrestatie van de dief. Dat zou onder de categorie 'grote wonders' vallen. Slechts 7 % van dergelijke criminele acties wordt uiteindelijk opgelost. Onrustwekkend laag. Ieder bedrijf dat zo een slechte cijfers behaalt, zou al lang failliet zijn geweest. Neen, mijn klein wonder is de spontane remissie van mijn visje. Blubber zwemt weer dapper rond. Hij heeft niet één engelenbewaarder, maar minstens drie. Ik zou durven stellen dat mijn vis een ervaren BDE'er is. Dit is al de vierde Bijna Dood Ervaring op een rij. Vóór gisteren heeft hij een avontuur op het droge overleefd en hij is tweemaal bijna gestikt door zuurstofgebrek in het water (een keer door waterplanten en andere keer door mijn zoon). Daar komt nog bij dat hij een jaar met een groot gezwel op zijn buik heeft rondgezwommen. Het leek op een dikke etterende puist. En op een dag is het gezwel vermoedelijk opengesprongen en genezen. Moest hij kunnen praten, dan zou hij het mysterie van het leven na de dood misschien wel oplossen. Want dit houdt ons allemaal bezig. En de grootste hoop van allemaal is dat de dood van het lichaam niet het einde is.

Daarom is er zoveel onderzoek naar BDE'S. Niet alleen kwakzalvers, maar ook rasechte wetenschappers schrijven er artikels over. Spijtig genoeg vertrekken de meeste onderzoekers vanuit een subjectief standpunt en gaan ze de bevindingen zodanig interpreteren dat ze hun vooropgestelde theorie ondersteunen. Verhalen van mensen die een BDE hebben meegemaakt is meestal het uitgangspunt van een onderzoek. Mensen met een BDE zien licht, overleden familieleden en religieuze figuren. Volgens sceptici kunnen deze verschijnselen neurofysiologische worden verklaard. Het is ook experimenteel aangetoond dat al deze fenomenen op een "aardse" manier kunnen opgewekt worden: door drugs, medicijnen, sterke emoties, elektrisch en magnetisch stimuleren van bepaalde hersendelen, .... Voor velen is dat voldoende om niet verder te zoeken naar bovennatuurlijke verklaringen. Maar anderen beweren dan weer dat ze niet in alle gevallen een afdoende verklaring schenken. Er is één ding dat me als cultuurwetenschapper bijzonder opvalt bij de vele casussen: de religieuze figuren die tijdens een BDE worden gezien stemmen overeen met het geloof van de persoon. Met andere woorden: een katholiek ziet een jezusfiguur en geen Boeddha. Dit is volgens mij een sterke aanwijzing dat de hersenen ons in het ootje nemen.

Mensen die een Bijna Dood Ervaring hebben meegemaakt kunnen vaak ook beschrijven wat er gebeurde tijdens het reanimatieproces. Als daarvoor voldoende empirische bewijzen zijn, dan zou dat betekenen dat het bewustzijn zich op de ene of andere wijze buiten het lichaam kan manifesteren. Quantumfysica wordt door sommigen gezien als een mogelijk verklaringsmodel van de relatie tussen bewustzijn en hersenen. Spirituele organisaties springen gretig op de quatumkar. Het zou fantastisch zijn moest men op deze wijze het eeuwenoude dualisme tussen geest en lichaam kunnen aantonen. Het zou ons wereldbeeld drastisch veranderen.

Eén feit staat vast: het menselijk lichaam zit bijzonder ingenieus in elkaar. Als je weet welke omstandigheden er nodig zijn om leven op een planeet mogelijk te maken, dan is het leven op zich het grootste wonder van allemaal. Je zou bijna geloven dat er een goddelijke 'horlogemaker' aan te pas is gekomen. Maar dan zou je wel resoluut je ogen moeten sluiten voor de evolutietheorie. Mijn ogen heeft Darwin alvast geopend, nu nog wachten op de miljoenen creationisten die tegen beter weten in blind blijven.